Unieważnienie kredytu frankowego – jak je uzyskać?

Kolejne orzeczenia Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu Najwyższego torują frankowiczą drogę do odzyskania środków wpłaconych na konto banku w ramach spłacania kredytu frankowego. Jak uzyskać unieważnienie kredytu frankowego? Zapraszamy do lektury kompleksowego artykułu, w którym wyjaśniamy, na czym polega unieważnienie umowy frankowej, co zrobić, aby uzyskać pozytywny wyrok sądu oraz jak wyglądają rozliczenia z bankiem po stwierdzeniu nieważności umowy.

Unieważnienie kredytu frankowego – najczęściej wydawany wyrok w sprawach frankowych

W ostatnich latach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Sąd Najwyższy wydały kilka orzeczeń, dzięki którym to frankowicze stoją na korzystniejszej pozycji startowej w sprawach frankowych. W efekcie około 98% sporów sądowych kończy się unieważnieniem umowy frankowej, a zatem całkowitym przyznaniem racji i korzyści kredytobiorcom.

Jeszcze kilka lat temu sądy orzekały również o odfrankowieniu kredytu CHF. Odfrankowienie polegało na tym, że za nieważne uznawano jedynie klauzule dotyczące wpływu kursu franka na wysokość zadłużenia. W efekcie kredyty traktowano jako udzielone w PLN z zachowaniem pozostałych warunków, m.in. wysokości oprocentowania. Jednak po przyjęciu przez Sąd Najwyższy Uchwały III CZP 6/21 z dnia 07.05.2021 r., w której SN uznał, że abuzywność jakiegokolwiek zapisu w umowie oznacza nieważność całej umowy, wygrana frankowicza oznacza de facto unieważnienie kredytu frankowego.

Więcej na ten temat dowiesz się w artykule na naszym blogu: Odfrankowienie kredytu – czy takie wyroki jeszcze zapadają?

Na czym polega unieważnienie kredytu frankowego?

Unieważnienie umowy frankowej oznacza, że jej postanowienia należy uznać za niebyłe. Wskutek wyroku sądu unieważniającego umowę kredytu we frankach szwajcarskich bank musi zwrócić kredytobiorcy sumę wszystkich spłaconych rat i wyzerować saldo zadłużenia. Kredytobiorca zwraca bankowi jedynie kwotę otrzymaną w ramach realizacji kredytu. Oznacza to, że jeśli spłacił już odsetki i część kapitału, może liczyć na wyraźne korzyści, sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Pierwszy krok – reklamacja kredytu frankowego

W kwestii reklamacji kredytu frankowego kluczowe znaczenie mają przepisy Kodeksu cywilnego i wyroki TSUE, które potwierdzają, że niektóre zapisy w umowach frankowych mogą być niezgodne z przepisami, a zatem niedozwolone. Ich obecność w umowie kredytu frankowego może być zatem podstawą do całkowitego unieważnienia kredytu CHF.

Przed złożeniem reklamacji należy upewnić się, że umowa kredytu zawiera klauzule abuzywne. W tym celu nieodzowna jest konsultacja z kancelarią prawną, która specjalizuje się w sprawach frankowych. Banki mają na odpowiedź 30 dni (lub 60 dni w bardziej skomplikowanych przypadkach). Jest ona zazwyczaj negatywna, co stanowi podstawę do ponownej konsultacji z kancelarią prawną i wejścia na drogę sądową.

Ważne: Należy zachować całą korespondencję z bankiem, która dotyczyła reklamacji umowy frankowej, ponieważ będzie ona stanowiła materiał dowodowy w postępowaniu sądowym.

Szczegółowe informacja dotyczące reklamowania kredytów CHF znajdziesz w naszym wpisie: Reklamacja kredytu frankowego – jak zrobić to dobrze?

Krok drugi – przygotowanie pozwu frankowego

W przypadku odrzucenia reklamacji przez bank unieważnienie kredytu frankowego jest możliwe tylko wskutek uzyskania korzystnego wyroku sądu. Przygotowanie pozwu frankowego jest dość skomplikowane ze względu na ogólny poziom trudności  wszystkich spraw przeciwko instytucjom finansowym. Dlatego już na tym etapie przekonasz się, że zarówno w napisaniu pozwu, jak i prowadzeniu sprawy frankowej niezbędna jest pomoc adwokata specjalizującego się w tej dziedzinie. Pozew musi spełniać szereg określonych warunków formalnych, które dokładnie przedstawiamy w artykule: Pozwy frankowe – jak pozwać bank?

Krok trzeci – sprawa frankowa w sądzie

Sprawy frankowe mają to do siebie, że ich prowadzenie wymaga specjalistycznej wiedzy i dużego doświadczenia. Najskuteczniejsi w prowadzeniu spraw sądowych przeciwko bankom udzielającym kredytów CHF są doświadczeni adwokaci specjalizujący się właśnie w tej dziedzinie. Umiejętność stosownej argumentacji i znajomość orzecznictwa sądów w podobnych sprawach mają kluczowe znaczenie dla uzyskania korzystnego wyroku.

Rolą adwokata jest odpowiednie przygotowanie swojego klienta do rozprawy sądowej. Frankowicze w sądzie udzielają odpowiedzi na kluczowe pytania, które mają wpływ na ostateczne rozstrzygnięcie. Jeśli wciąż rozważasz ubieganie się o unieważnienie umowy frankowej, możesz zapoznać się z najczęstszymi pytaniami sądu i odpowiedziami na te pytania we wpisie na naszym blogu: Pytania i odpowiedzi na rozprawie frankowej. Co mówić w sądzie?

Pamiętaj, że procesy frankowe mogą toczyć się nawet przez kilka lat, tym bardziej, że banki ciągle jeszcze w niektórych sprawach składają odwołanie od wyroku pierwszej instancji, co wiąże się z koniecznością rozpoznania apelacji przez sąd II instancji.

Krok czwarty – apelacja

Banki, które przegrywają sprawy frankowe, zwykle decydują się na wniesienie apelacji, choć w ostatnim czasie zaczynają odchodzić od tej praktyki. Pomimo, że ich szanse na zmianę wyroku są nikłe, próbują w ten sposób nakłonić kredytobiorców do zawarcia ugody, która jest dla nich rozwiązaniem o wiele korzystniejszym niż unieważnienie kredytu frankowego.

Może zdarzyć się również, że to kredytobiorca przegra sprawę o unieważnienie umowy frankowej w I instancji. W przeważającej liczbie przypadków dzieje się tak z powodu wylosowania do sprawy sędziego, który świadomie nie stosuje się do orzeczeń TSUE. Tego typu niekorzystne wyroki dla frankowiczów w 99% są zamieniane na ich korzyść przez sąd II instancji.

Strona procesu, która nie zgadza się z wyrokiem sądu, ma na złożenie apelacji 14 dni (a w niektórych przypadkach – 21 dni) od momentu doręczenia jej wyroku wraz z pisemnym uzasadnieniem. W sprawach apelacyjnych sądy rzadko gromadzą nowe dowody. Postępowania zazwyczaj polegają na weryfikacji tego, czy sądy niższej instancji nie ustrzegły się błędów proceduralnych lub merytorycznych.

Unieważnienie kredytu frankowego – i co dalej?

Banki mogą na różne sposoby starać się uniknąć – lub też odłożyć w czasie – rozliczenia z konsumentem po unieważnieniu umowy frankowej.

  • Banki mogą nie chcieć rozliczyć się z kredytobiorcą, twierdząc, że przysługuje im skarga kasacyjna. Jednak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta oraz Rzecznik Finansowy stoją na stanowisku, że takie działania nie są zgodne z przepisami unijnymi.
  • Banki mogą żądać zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Profesjonalna kancelaria frankowa jest w stanie bez trudu uchronić klienta przed takimi roszczeniami.
  • Banki mogą próbować zgłaszać zarzut zatrzymania, który miałby im umożliwiać wstrzymanie się ze zwrotem sumy wpłaconych rat do czasu, aż kredytobiorca odda kwotę równą udzielonemu kredytowi. Stanowiska TSUE i SN podważają jednak zasadność zatrzymania w tej sytuacji.
  • Banki mogą zwlekać z wystawieniem listu mazalnego, czyli dokumentu, który umożliwia wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej.
  • Dla kredytobiorcy ważne jest też wykreślenie go z Biura Informacji Kredytowej. 

Rozliczenia z bankiem po stwierdzeniu nieważności umowy frankowej

Po ogłoszeniu wyroku korzystnego dla frankowiczów przychodzi czas na rozliczenia z bankiem po prawomocnym stwierdzeniu nieważności umowy frankowej.

W większości przypadków, biorąc pod uwagę rosnący kurs franka szwajcarskiego oraz marżę banku, saldo zadłużenia osób, które wciąż spłacają kredyt CHF może być większe niż pożyczona kwota. Jak już tłumaczyliśmy, w wyniku unieważnienia umowy frankowej bank musi zwrócić kredytobiorcy sumę wszystkich spłaconych rat.

Jeśli zatem otrzymałeś kredyt w wysokości 650 000  PLN, udało Ci się spłacić 700 000 PLN, ale w wyniku nałożonej marży i rosnącego kursy franka saldo zadłużenia wciąż wynosi 750 000 PLN, to:

  • otrzymasz zwrot całej wpłaconej sumy, czyli 700 000 PLN;
  • zwrócisz bankowi kwotę kredytu czyli 650 000 PLN;
  • różnica wynosząca 50 000 PLN pozostanie na Twoim koncie;
  • saldo zadłużenia zostanie wyzerowane.

Tym samym Twoje korzyści, biorąc pod uwagę odzsykaną kwotę i wyzerowane saldo zadłużenia, wyniosą łącznie 800 000 PLN. Dodatkowo możesz liczyć też na odsetki, wynikające z opóźnienia banku w zwrocie pieniędzy na Twoją rzecz (czas od wezwania do zapłaty do faktycznego rozliczenia). 

Więcej na temat korzyści z unieważnienia kredyt CHF przeczytasz w naszym wpisie: Ile można odzyskać z kredytu frankowego?

Unieważnienie kredytu frankowego jest możliwe nawet po jego całkowitej spłacie. Dlatego warto zweryfikować umowę kredytu ze specjalistami z Kancelarii Kaczmarski-Żurowski Adwokaci, którzy mogą przeprowadzić Cię przez całą drogę prowadzącą do unieważnienia umowy frankowej.