W dniu dzisiejszym, tj. 29.04.2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie pytań prejudycjalnych zadanych przez Sąd Okręgowy w Gdańsku (XV C 458/18). Wyrok był istotny przede wszystkim dla kredytobiorców dawnego GE Money Banku. TSUE miał bowiem udzielić odpowiedzi na pytanie, czy w umowach dawnego GE Money Banku Sąd może usunąć jedynie część niedozwolonej klauzuli umownej w postaci marży doliczanej do kursu średniego NBP. I w tym zakresie TSUE nie zawiódł, stwierdzając jednoznacznie, że przepisy dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie temu, żeby uznany za nieuczciwy warunek został częściowo utrzymany w mocy poprzez usunięcie elementów przesądzających o jego nieuczciwym charakterze, w przypadku gdyby to usunięcie sprowadzało się do mającej wpływ na istotę tych warunków zmiany ich treści (pkt 69-71 uzasadnienia). Trybunał wskazał ponadto, że „jedynie gdyby element klauzuli indeksacyjnej rozpatrywanego w postępowaniu głównym kredytu hipotecznego dotyczący marży Banku BPH stanowił zobowiązanie umowne odrębne od innych postanowień umownych, które mogłoby być przedmiotem zindywidualizowanego badania jego nieuczciwego charakteru, sąd krajowy mógłby go usunąć.” Wobec powyższych stwierdzeń żaden sąd krajowy nie powinien mieć już żadnych wątpliwości w zakresie bezzasadności usuwania jedynie marży na kursie z umów GE Money Banku. Warto również dodać, że TSUE po raz kolejny podkreślił, że z punktu widzenia ochrony Dyrektywy 93/13 szczególnie istotna jest realizacja odstraszającego celu tej dyrektywy. Oznacza to, że w odniesieniu do umów dawnego GE Money Banku, sądy krajowe powinny mieć na uwadze, że dopuszczalność usunięcia jedynie części klauzuli umownej (marży na kursach) doprowadziłaby do sytuacji, w której przedsiębiorca (w tym przypadku bank), mógłby konstruować treść postanowień umownych przewidując konsekwencje abuzywności i doprowadzić ostatecznie do takiego samego efektu, jak gdyby od początku ukształtował umowę w sposób zgodny z prawem (co eliminowałoby całkowicie skutek odstraszający). To właśnie dlatego TSUE konsekwentnie podkreśla w kolejnych wyrokach, że luka powstała na skutek usunięcia klauzuli niedozwolonej nie może zostać uzupełniona nawet przepisem dyspozytywnym istniejącym w momencie zawarcia umowy (gdyż tego typu uzupełnienie również niwelowałoby skutek odstraszający).
Potrzebujesz pomocy prawnej?
W pozostałym zakresie Trybunał w zasadzie powielił utrwaloną już linię orzeczniczą. W szczególności TSUE podkreślił, że to nie konsument decyduje o tym, czy sąd ma uznać umowę za nieważną, czy też ją „odfrankowić” (pkt 56 i 57 uzasadnienia). W tym zakresie znaczenie ma wyłącznie to, czy umowa może obiektywnie funkcjonować z pominięciem klauzul niedozwolonych (jeżeli może, to sąd powinien ją „odfrankowić”). Dopiero w sytuacji, gdy sąd dojdzie do przekonania, że umowa nie może dalej funkcjonować, to konsument może sprzeciwić się uznaniu jej za nieważną (co nie oznacza, że konsument uzyska wówczas odfrankowienie).
Zobacz także:
Przyspieszamy – w nowym roku już 70 wyroków na naszym koncie!
Sprawdź naszą ofertę w zakresie:
Referencje kancelarii Kaczmarski Żurowski potwierdzają
