Małżeński ustrój majątkowy a proces frankowy – co warto wiedzieć

Wiele osób, które zaciągnęły kredyt indeksowany lub denominowany do CHF, w ostatnich latach zdecydowało się wstąpić na drogę postępowania sądowego przeciwko swojemu bankowi.. Jednym z zagadnień, które bezwzględnie należy omówić z prawnikiem przed wniesieniem pozwu przeciwko bankowi, jest ustrój majątkowy w małżeństwie kredytobiorców-frankowiczów.  Brak wiedzy o typie ustroju majątkowego panującego między małżonkami–kredytobiorcami może prowadzić do niewłaściwego sformułowania zgłaszanych w pozwie roszczeń, a to – w skrajnym przypadku, nawet  zaważyć  na wyniku procesu.

Czy w małżeństwie zawsze wszystko jest wspólne?

Większość małżeństw pozostaje w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, zwanej również wspólnością ustawową.

Pary, które wstępując w związek małżeński nie podejmowały żadnych decyzji odnośnie przyszłych relacji majątkowych w swoim małżeństwie, po ślubie będą gromadziły majątek wspólny.

Z kolei pary, które postanowiły zmodyfikować obowiązujące w małżeństwie ustawowe zasady majątkowe, zmuszone były podpisać tzw. intercyzę, czyli małżeńską umowę majątkową. Po ślubie każdy z małżonków będzie w takim związku gromadził własny majątek.

WAŻNE! Jeżeli wraz z małżonkiem – jako kredytobiorcy – planujecie złożyć pozew przeciwko bankowi, zastanówcie się komu z was przysługuje wierzytelność względem banku i do czyjego majątku możecie dochodzić zapłaty tej wierzytelności!

Dlaczego ustrój majątkowy małżeński jest istotny z punktu widzenia procesu frankowego?

Wspólność majątkowa małżeńska – Wasz majątek jest wspólny, więc zwrot wszystkich świadczenia wpłaconych do banku po ślubie i z majątku wspólnego będzie należał się Wam łącznie, do majątku wspólnego. Nie ma tu znaczenia z czyjego konta dokonywaliście wpłat rat kredytowych do banku.

Rozdzielność majątkowa – każde z Was posiada majątek osobisty, dlatego też bardzo istotne jest ustalenie z czyjego majątku i w jakiej części dokonywane były spłaty rat kapitałowo-odsetkowych na rzecz banku. Upraszczając nieco tę kwestię – kwoty wpłacone do banku przez jednego z małżonków z jego majątku osobistego, mogą być dochodzone od banku jedynie z powrotem do majątku osobistego tego małżonka.

Zmiana małżeńskiego ustroju majątkowego w trakcie procesu sądowego

Bardzo często zdarza się też, że to dopiero w trakcie trwania małżeństwa i spłaty kredytu, dochodzi do podpisania intercyzy, ewentualnie do jej odwołania. Wasz pełnomocnik powinien wiedzieć o wszelkich zmianach ustroju majątkowego, które zachodziły i mogą zachodzić w trakcie trwania procesu sądowego, bowiem kwestie te bezpośrednio rzutują na możliwość zasądzenia wskazanych w pozwie kwot do określonego w pozwie majątku. Musicie pamiętać, że jeśli po złożeniu pozwu zawarliście intercyzę, to sąd nie może zasądzić żadnych kwot do Waszego majątku wspólnego, bo takiego majątku już nie macie! Kwoty wpłacone do banku z majątku wspólnego należą się wówczas – co do zasady – każdemu z małżonków po połowie, do jego majątku osobistego.

Problem ten nie występuje w przypadku ustanowienia wspólnoty majątkowej małżeńskiej już po wniesieniu pozwu do sądu – w takiej sytuacji oprócz małżeńskiego majątku wspólnego, każdy z małżonków posiada niezależny majątek osobisty, do którego sąd może zasądzić od banku zwrot określonych świadczeń.

Do jakiego majątku można dochodzić należności od banku?

Istnieje możliwość przenoszenia określonych wierzytelności względem banku pomiędzy majątkami osobistymi oraz pomiędzy majątkiem wspólnym a osobistymi i odwrotnie. Przeniesienia takiego możecie dokonać w umowie cesji wierzytelności. Przenoszenie wierzytelności pomiędzy majątkami małżonków zwolnione jest z podatku, o ile zostanie zgłoszone naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dokonania takiego przeniesienia (darowizny/cesji).

Istnieje wiele możliwych scenariuszy zmian ustroju majątkowego w małżeństwie oraz praktyk spłat kredytu z określonych majątków. Właśnie dlatego niezwykle istotne jest, by przed wytoczeniem powództwa przeciwko bankowi dokładnie omówić ze swoim prawnikiem nie tylko to, z jakiego majątku spłacany był kredyt, ale również kwestię tego do jakiego majątku – lub do jakich majątków – jako małżonkowie chcecie żądać zwrotu wpłaconych do banku kwot.